Z językiem polskim za pan brat, czyli o Międzynarodowym Dniu Języka Ojczystego
„Chociaż rozdajesz prztyczki i prztyki,
plącząc z uporem nasze języki,
uwielbiam ciebie, o polska mowo,
na co ci daję najświętsze słowo!”
Małgorzata Strzałkowska Polska mowa
Powyższe słowa stanowiły w naszej szkole motto tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, który przypada 21 lutego.
Święto ustanowione 17 listopada 1999 roku przez UNESCO upamiętnia wydarzenie z 1952 roku, kiedy pięciu studentów uniwersytetu w Dhace (Bangladesz) zginęło podczas demonstracji, w której domagano się, by językowi bengalskiemu nadać status języka urzędowego. Celem święta jest zwrócenie uwagi na różnorodność językową w kontekście dziedzictwa kulturowego.
W trakcie zajęć języka polskiego rozmawialiśmy o różnorodności języka ojczystego i o tym, jakie „grzeszki” językowe najczęściej popełniamy. Zastanawialiśmy się, jak możemy pielęgnować nasz język. W trakcie gier edukacyjnych „Polonistyczne 5 sekund” i „Ja mam, kto ma” zmierzyliśmy się z homonimami i homofonami. Ustalenie, jakie znaczenia kryją się pod słowami „może / morze”, „hart / chart”, wymagało perfekcyjnej znajomości reguł ortograficznych oraz sporej uważności.
Duże zainteresowanie wzbudziła akcja „Ocal słowo od zapomnienia”. Pozwoliła ona nie tylko wzbogacić słownictwo, ale też doskonalić kompetencje cyfrowe. Pod otrzymanymi kodami qr uczennice i uczniowie znaleźli linki, dzięki którym w Słowniku języka polskiego PWN mogli zapoznać się ze znaczeniem rzadko używanych słów. Czy byliśmy znużeni podczas tego zadania? Zdecydowanie nie! Pełni animuszu (zapału) wędrowaliśmy przez słownikowe labirynty, sprawdzając, co oznaczają wyrazy: „modry”, „klomb”, „bagatela”, „dżdżysty” i wiele, wiele innych. Podczas tej podróży dzielnie towarzyszyła nam niezwykła maskotka – pluszowy miś jednej z uczennic.
W ramach projektu „Z frazeologią za pan brat” postawiliśmy także na zmagania frazeologiczne. Jedno z zadań polegało na przypomnieniu sobie znaczenia i zilustrowaniu wybranych przez siebie związków frazeologicznych zarówno tych używanych na co dzień, jak i mitologizmów czy biblizmów. Wyobraźnia działała na pełnych obrotach, dzięki czemu powstały interesujące prace. Ponadto nie lada wyzwaniem okazały się frazeologiczne kalambury. Wszyscy przekonaliśmy się, że chociaż prezentacja frazeologizmów to „trudny orzech do zgryzienia”, wcale nie „porwaliśmy się z motyką na słońce”. Śmiechu było co niemiara, a i znaczenie frazeologizmów utrwaliliśmy nie najgorzej.
Podjęte w szkole działania przypomniały nam, że język ojczysty jest dobrem każdego narodu. Stanowi podstawę jego tożsamości, zaś w trudnych chwilach pozwala budować siłę moralną i trwać mimo różnych przeciwności losu. To w języku wyraża się pamięć, tradycja, historia i kultura.
Bardzo dziękujemy wszystkim, którzy włączyli się aktywnie w obchody święta.
Joanna Grzybowska – koordynatorka obchodów, autorka tekstu
Wiesława Patalas
Danuta Pietrzak
Ewa Deręgowska
